Cornelis Dopper: William Ratcliff (1900)

Vrijwel iedereen die Het Concertgebouw bezoekt kijkt voor aanvang van concerten vaak naar de namen in de zogenoemde Gouden Rand van de balustrades: Brahms, Wagner, Beethoven, Haydn, Mozart en dan rijst als vanzelf de vraag naar wat… Cornelis Dopper (en Julius Röntgen) in dat rijtje doet? In de jaren nadat Het Concertgebouw in 1888 werd geopend, werden dat gaandeweg de grote namen uit de Nederlandse muziekwereld. Eerder presenteerden wij Doppers De blinde van Casteel Cuillé (1894), een werk waarmee de destijd 19jarige componist opmerkelijk succes bij de Nederlandsche Opera van Cornelis van der Linden boekte. Op 401Concerts 5 kwamen vervolgens de grote tenoraria 'hoort mij aan' uit Frithjof en de 'Prelude' tot William Ratcliff aan de orde. Een wereld van verschil. Na het succes van De blinde van Casteel Cuillé stapte Dopper af van de publieksvriendelijke aanpak waarin hij een soort smeltkroes van het beste uit 50 jaar opera op meeslepende eigen muziek presenteerde. Hij achtte zich zich namelijk rijp voor het grote werk en koos nu slechts één opera als uitgangspunt: Wagners Lohengrin. Door omstandigheden rondom Cornelis van der Lindens noodlijdende Nederlandsche Opera kwam Frithjof in 1894 nooit tot uitvoering. Alleen delen ervan zijn later eens concertant gegeven en dat resulteerde niet in het gedroomde vervolg. Dopper had daarmee zijn Wagnerlesje daarmee geleerd en gooide het vervolgens over een heel andere boeg. De prelude van William Ratcliff is stilistisch niet zo eenvoudig te vangen. Het stuk tekent de mystieke sfeer van het verhaal rond de verdoemde Ratcliff die alle huwelijkskandidaten van zijn geliefde maria een voor een vermoord. Doppers William Ratcliff, op de letterlijke Duitse tekst van Heinrich Heine (Mascagni en Cui gebruikten een Italiaanse en Russische vertaling), staat in 1900 al met een stevig been in de vroege twintigste eeuw. Van dit fascinerende werk dat ooit een uitvoering in Duitsland mocht beleven, zullen in het komende jaar meerere delen worden opgenomen. Het zou voor CPO een droomtitel zijn!