Caroline Ansink

Componist Caroline Ansink (1959, Amsterdam) schreef muziek voor alle denkbare en ondenkbare bezettingen en ontving prijzen voor haar strijkkwartetten, orgelwerk, pianotrio, koorwerk en orkestwerk. Haar werk werd o.a. uitgevoerd door Het Concertgebouw via Moskou tot Carnegie Hall, door Jard van Nes, Emmy Verhey, Abbie de Quant en Tanya Cross. Maar gedurende al die kamermuzikale jaren had ze een sluipend virus onder de leden, opgedaan als twaalfjarige: het operavirus. Ansink: "De besmettingshaard was een hele gevaarlijke man: Giacomo Puccini!"

Ansink studeerde toen overigens al drie jaar fluit, een opleiding die ze in 1986 afrondde bij fluitist Abbie de Quant. Hoewel de fluit haar muzikale vorming domineerde, voelde Ansink zich gaandeweg meer aangetrokken tot het componeren van muziek. Dat mondde uit in een studie compositie bij Joep Straesser van 1983 tot 1988. Een jaar later won ze de Prijs voor Compositie. Aansluitend bezocht zij de in Berlijn wonende Koreaan Isang Yun enige malen voor advies. Ansink: "Abbie de Quant vroeg mij al vrij snel om een werk rond de dichter Lucebert te componeren. Zijn dramatische gedichten nodigden mij uit tot het schrijven van 'Oh beminnelijk litteken'. De stem van Lucebert op tape krijgt daarin gezelschap van fluit en bandoneon, in grimmige confrontatie en luchtige conversatie."

Fragment uit Oh beminnelijk litteken: 'Dit is mogelijk':

De stem van Puccini...

De vele fluitisten (waaronder Italianen, natuurlijk!) met wie ze sinds haar studie bevriend raakte vroegen haar vaak om composities. Daardoor schreef ze nog veel meer muziek voor fluit, in veel verschillende ensembles. Maar toen haar eerste orkeststuk in premiere ging, zei een recensent, dat het wel... Puccini leek. Ansink: "Turandot, om precies te zijn."

Alibi

Ansink: "Mijn leven stond destijds in het teken van de kamermuziek uit alle tijden. Aan opera dacht ik nog helemaal niet. Misschien ook wel omdat je voor het componeren van een opera een heel sterk alibi voor hebben, want het is een hele ingewikkelde, omslachtige en dure kunstvorm. Een reden om een opera te schrijven is als dat wat je belicht meerdere lagen tegelijkertijd heft lopen, dat is wat een goede opera is: een slap verhaaltje met een soort universele symboliek. Maar dat wat er gezegd wordt raakt ook weer iets anders, een aantal lagen dieper, waar het dan mee verbonden is. Dat wat er in essentie gebeurt zit in de muziek. Daarin zitten een heleboel dubbele bodems"

U bent van prima la musica? Caroline: "Nee, zonder de tekst bestond die opera niet, maar in de muziek haal je alles uit dat verhaal."

Uitgesproken humor

Behalve componist is Ansink ook mens en in die hoedanigheid onderscheidt ze zich van veel andere componisten door een gezonde dosis humor. In het Nederlands hoeft het eigenlijk niet geschreven te worden, maar omdat deze website tweetalig is staat deze passage hier voor de buitenlandse bezoeker. Die heeft doorgaans namelijk enige uitleg nodig om de intern-Nederlandse discussie over immigranten en auto- en allochtonen te begrijpen. Ansink lost dat dilemma echter kordaat op: "Mijn moeder is in Indonesie geboren. Daardoor ben ik net genoeg allochtoon om Nederlander te zijn."

Italie! Italie!

Als half Indonesische, half Nederlandse zal het zal niemand verwonderen dat Ansinks hart uiteindelijk rust vond toen ze het achterland van Puccini ontdekte, Italie! Ansink: "Het was tijdens een cursus bij de vermaarde fluitist Severino Gazzelloni in Siena. Tsja, tot dan was mijn favoriete film 'The Great dictator', maar sindsdien is het 'La Vita e Bella'."

Jard van Nes

Tussen het oproepen van een Pucciniaanse sfeer in een eerste orkestwerk en het schrijven van een heuse opera ligt een lange weg. Ansink: "Mijn eerste echt vocale werk was een koorwerk in opdracht van de IKON, die op zoek was naar religieuze muziek van componisten die niet met een kerkelijke jeugd belast waren. Ik koos een psalmvertaling van Ida Gerhard, waarin angstaanjagende troepen honden rondspringen en kelen zo droog als een bloempotscherf vergeefs om hulp roepen. Vervolgens schreef ik eerst liederen, onder meer op verzoek van Jard van Nes. Ik vergezelde Jard bij talloze uitvoeringen van de Jiddische cyclus 'Wasser On Lsjoen', zelfs tot in Carnegie Hall."

Mp3 sample 'Wasser On Lsjoen':

To a Thousand Murdered Girls

Ansinks koordebuut leidde tot meerdere composities, waardoor ze in contact kwam met dirigent Boudewijn Jansen. In het 4 mei-project bracht hij haar schrijnende koorwerk 'To a Thousand Murdered Girls' in premiere (later met groot succes herhaald door het VU-kamerkoor).

Jeanne d'Arc

Marion van den Akker gaf haar de opdracht een stuk te maken over Jeanne d'Arc. Het stuk uit 1995 kreeg de profetische titel 'Ni Dieu Ni Diable', en Marion zette Jeanne meesterlijk neer als een hartstochtelijke jonge vrouw. Ansink: "Het werd daardoor feitelijk een een-persoons-opera!

Mp3-sample Ni Dieu ni Diable nr. 9:

Mp3-sample Ni Dieu ni Diable nr. 12:

'Fuoco!' over Maria Magdalena uit 2005, geschreven op verzoek van het Conservatorio di Piacenza, was daarop een logisch vervolg." Daarvan hebben wij helaas geen geluidsmateriaal, maar hieronder een kort videofragment uit 'Uitsig op die Kade' voor sopraan en hobo, uitgevoerdin het Zuid-Afrikahuis:

Marsmannetjes

Boudewijn Jansen kwam in 2004 op het idee Caroline een opera te laten schrijven in een drieluik met Puccini's Suor Angelica en Martinu's Marieken van Nimwegen. Ansink: "Vooral de mannen moesten veel te doen krijgen en de tekst moest ook mannig zijn, waardoor we bij de gedichten van Marsman uitkwamen."

Met regisseur Marcel Sijm sprak ze in eerste instantie niet zozeer over het drieluik, als wel over het verschil tussen mannen en vrouwen. Ansink: "Het enige verschil waar we het over eens werden, was dat mannen opscheppers zijn. Maar vrouwen misschien soms toch ook. En allemaal willen we – als we werkelijk jong zijn – Groots en Meeslepend leven."

Fragment Groots en Meeslepend wil ik leven 'Groots en meeslepend wil ik leven':

Fragment Groots en Meeslepend wil ik leven 'Zie naar mijzelf':

Fragment Groots en Meeslepend wil ik leven 'Heerser':

De Onwankelbare

Nine Sligter vroeg in 2007 ter gelegenheid van de onthulling van een standbeeld in K&W een kameropera te schrijven bij wijze van hommage aan Jan van Gilse, dirigent en componist, strijder voor de musici van zijn USO, oprichter van het Genootschap van Nederlandse Componisten en het Bureau voor Muziekauteursrecht (BUMA), voorvechter voor Nederlandse Opera en componist van de indrukwekkende opera Thijl. Ansink zegde onmiddellijk toe en verdiepte zich in de Utrechtse muziekoorlog. Willem Pijper was de tegenspeler in het duel, waarvan de achtergrond werd gevormd door een opportunistisch stadsbestuur dat de Utrechtse bevolking dreef tot een mini-burgeroorlog.

De tweede wereldoorlog vormde het decor voor het tweede deel van Jan van Gilse's drama: hij verloor zijn beide zoons in het verzet. Lars Boom tekende voor het libretto, producent Clemens Rosmulder sloot zich bij het plan aan en met rugdekking van het Utrechts Conservatorium beleefde De onwankelbaren een klinkende uitvoering. Ansink: "De hele HKU werkt samen om een Nederlandse opera in premiere te brengen: Jan van Gilse zou daar zeer tevreden over zijn geweest."

Fragment Opening:

Fragment finale:

Docent & componist

Al in 1986 verbond Ansink zich aan het Utrechts Conservatorium als docent methodiek en steunvak fluit. Sinds 2006 is ze ook hoofdvakdocent compositie. Als componist is de fluit vanzelfsprekend van grote invloed op haar muzikale denken geweest. Ansink: "Mijn muziek is voor alles lyrisch en stelt daarnaast technieken uit alle tijden en windstreken in dienst van hetgeen ik uit wil drukken. De inhoud is voor mij eigenlijk bepalend voor hoe eens tuk klinkt. Er kunnen virtuoze hoogstandjes en uitgekiend samenspel van uitvoerders worden verlangd, als dat een functie heeft. Maar ook als complexere structuren vereist zijn ten bate van de expressie, blijven er toch raakvlakken voor de luisteraar. Mijn werk gaat uit van krachtige, herkenbare melodische lijnen, die recht doen aan de verstaanbaarheid van de tekst. In mijn harmonieen zijn de technieken uit de twintigste eeuw geintegreerd, maar het keurslijf van de functionele tonaliteit maakt plaats voor avontuurlijke sferen. De afwisseling van vitale ostinati, weerbarstige erupties, ijzig-statische vacui, warmbloedige gestiek en temperamentvolle virtuositeit drukt uit wat in muziek nu al eeuwen aan woorden voorbij gaat. Ik zou je graag een betere omschrijving van mijn muziek geven, maar als ik mijn muziek in woorden kon vangen zou ik de noodzaak tot componeren niet meer voelen. Dan was ik schrijver geworden. Maar het mooie van zeen website is dat je er gewoon muziek bij kunt plaatsen!"

Stuyvesant Zero

Inmiddels is 1959 2011 geworden en staat Ansink aan de vooravond van misschien wel de meest gedenkwaardige premiere uit haar componistenbestaan: Peter Stuyvesant in de weide van het illustere openluchttheater te Spanga. Zo u wilt de weide of speeltuin van Corina van Eijck, die daar haar verrassende regieen op bewuste of nietsvermoedende toeschouwers loslaat. Daarover leest u alles HIER

KADER

Caroline Ansink werkt free lance als fluitist, geeft workshops compositie en is verbonden als docent methodiek en compositie aan onder andere de Hogeschool voor de Kunsten Utrecht. De laatste jaren werkt zij, voornamelijk in opdracht, als componist voor alle denkbare bezettingen. Muziek opvattend als communicatiemiddel streeft zij, in dienst van die expressiviteit, die aan woorden voorbij gaat, naar integratie van muziek uit alle tijden, windstreken, culturen en stijlen, zonder daarbij haar eigen positie (die van componist in het hektische Westen van Europa) uit het oog te verliezen. In 1992 werd de TV-documentaire Ik componeer als mens, gewijd aan het werk van Catharina van Rennes en Caroline Ansink, door de NOS uitgezonden.

KADER
In de prijzen

Zij kreeg in 1985 de tweede prijs van de GEDOK Mannheim voor het strijkkwartet Shades of Silence (1984) en, eveneens van de GEDOK, in 1989 de eerste prijs voor Pyrrhus voor orgel (1988), waarvoor zij ook door Cappella Civica te Trieste bekroond werd (1988). Zij ontving de 3e prijs van de Association of Hungarian Musicians (1989) voor haar pianotrio Skopos. In 1990 werd haar de aanmoedigingsprijs van het Amsterdams Fonds voor de Kunst toegekend voor haar composities Night and Day voor orkest (1988) en Zeitenschrunde voor koor en ensemble (1989).

Mp3 sample 'Night and day':

De Washington International Competition (1990) gaf haar een eervolle vermelding voor Brezze voor strijkkwartet, waarvoor zij in 1992 ook een prijs ontving van de stad Chard in Somerset (Engeland). In 2008 ging haar opera De Onwankelbare zeer succesvol in Utrecht in premiere.

RS
 

TV-uitzendingen:

1992 documentaire Ik componeer als mens, gewijd aan het werk van Catharina van Rennes en Caroline Ansink

1995 gedeeltes in Klokhuis van Van Aap tot Zet (26 dierengedichtjes van Mensje van Keulen)

Compact Discs:

Waves (1991)

Mp3 sample:

Syrinx Saxofoon Kwartet
WVH 164

 

O, beminnelijk litteken (1991)

Mp3 sample 'en morgen de hele wereld':

Abbie de Quant (fluit), Dick van der Harst (bandoneon) en Lucebert (stem).
WVH 159 (Erasmus Muziek Producties)

 

Carola Cuijpers (saxofoon) en Enrique Malo Lop (gitaar)
WVH 237 Different Worlds (Erasmus Muziek Producties).

Capriccio (1999)

Mp3 sample:

Joris van Rijn (viool)
Muziekgroep Nederland op NMclassics 92120

 

Die Kind (2002)

Mp3 sample:

Julia Bronkhorst (sopraan), Paula van Delden (fluit), Rebecca Smit (cello) en Jacco Lamfers (piano)
Swewe en Swerwe, Q DISC Q 97042

A safe place to hide from a Thunderstorm (2002)

Mp3 sample

Martha Braden (piano)
A Pocketful of Music

Groots en meeslepend wil ik leven (2005)
VU Koor, orkest & solisten

DVD:

Voor als je niet meer beter wordt, informatie voor terminale patienten (2008)

Judith den Dool, sopraan en een ensemble van het Utrechts Conservatorium

Werkenlijst

1978 Ismael, voor sopraan, fluit, viool en cello* 4'

1979 Carmen rusticum, voor sopraan en ensemble* 5'

1980 Chanson pour la memoire d'un amitie, voor sopraan en ensemble* 5'

1980 Je reve, voor sopraan en ensemble* 5'

1980 Storms, voor altfluit en drie gitaren* 8'

1980 Requiem, voor sopraan, fluit en strijkkwartet* 7'

1981 Trois Danses, voor fluit en piano 10'

1982 Quatre chansons, voor sopraan en ensemble* 15'

1982 Negen liederen, voor 2 sopranen, alt, tenor en bas* 20'

1983 Eclats, voor twee fluiten* 5'

1983 Goden en afgoden, voor fluit (altfluit-piccolo) en viool(altviool)* 8'

1984 Music in color, voor ensemble* 10'

1985 Shades of silence, voor strijkkwartet 10'

1985 Masks off!!, voor cello en piano 9'

1985 Stylish struggle, voor fluit, viool, altviool, cello en harp 11'

1986 Het water zal de stenen breken (M. Najlis, J. Fernandez, C. Alegria, G. Belli), voor koor en blazersensemble 15'

1986 Surviving spirit, voor viool 8'

1986 Concerto per violino ed orchestra 18'

1987 Greener grass, voor piano 8'

1987 The greed of growth, voor basklarinet en slagwerk* 12'

1987 Al prisionero (A. Dorfman), voor mezzosopraan en piano 12'

1987 Lied, (psalm 22 ned.) voor koor, hobo, althobo, basklarinet en fagot 8'

1987 Psalm 22, (duits) voor koor, hobo, althobo, basklarinet en fagot (uitg. Tonger Verlag, Koln) 8'

1988 Consequences, voor viool* 8'

1988 Night and Day, voor kamerorkest 30'

1988 Pyrrhus, voor orgel 8'

1988 Skopos, voor viool, cello en piano 20'

1989 Zeitenschrunde (Paul Celan), voor koor, fluit, klarinet, trompet en trombone 9'

1989 Con zelo, voor saxofoonkwartet 3'

1989 Kymata, voor fluit, altviool en gitaar 10'

1989 Etudes in samenspel, voor fluit of viool, cello en piano 20'

1990 Luna, voor fluit, cello en piano 18'

1990 Heaven won't be big enough for Johnnie and his fortythousand friends,

voor fluit en bambuso sonoro 15'

1990 Climbing, voor fluit, viool, cello en harp 12'

1990 Quartetto, voor 4 blokfluiten 16'

1991 Fireflies, voor fluit en harp 11'

1991 Waves, voor saxofoonkwartet 9'

1991 Van Aap tot Zet (Mensje van Keulen), voor spreekstem, blokfluitkwartet en harp 40'

1991 O beminnelijk litteken (Lucebert), voor fluit bandoneon en tape 40'

1991 Quartetto, versie voor 4 fluiten 16'

1991 Brandelli, voor alt, bas, althobo, fagot, piano en slagwerk* 12'

1992 Melting Buddha, voor blokfluitkwartet *(uitg. Ascolta, Houten) 8'

1992 Brezze, voor strijkkwartet 10'

1992 Liebe Freundinnen, cheres amies (Rainer Maria Rilke), voor sopraan,
mezzosopraan en ensemble 30'

1992 Elegia, voor viool, basklarinet en piano 24'

1992 Somerset sketches, voor fluit klarinet, fagot en strijkkwartet 10'

1993 Sternenwalzer, voor orkest, bigband en salonorkest *(uitg. Ascolta, Houten) 8'

1993 To a thousand murdered girls (Rita Boumi-Pappas), voor koor en ensemble 24'

1993 Losch mir die Augen aus (Rainer Maria Rilke), voor sopraan, fluit en strijkorkest* 17'

1993 Pseaume, voor koor, fluit, althobo, basklarinet en fagot* 6'

1994 On my volcano, voor ensemble 12'

1994 Fainetai moi kenos (Sappho, Catullus, Lucebert, J. Pistora, M. Vasalis, E. Dickinson, M. Blankenburg, R.M. Rilke), voor 8-stemmig dubbelkoor 23'

1994 Water under the bridge, voor cello en piano* (uitg. Schott) 4'

1994 Dit is mogelijk (Lucebert), voor fluit en tape* 4'

1994 Sisyphus, voor orgel 10'

1995 Caretta Caretta, voor 4 hobo's, 3 fagotten en contrafagot 24'

1995 Ni Dieu ni Diable (Violaine Berot), voor mezzosopraan, slagwerk en piano* 25'

1995 Wasser on Lsjun (Malka Haifetz-Tussman), voor mezzosopraan en piano 10'

1995 Labyrint, voor fluit 8'

1995 Libe Monstren (Anna Margolis), voor sopraan, basfluit en strijkorkest 12'

1996 Opklaringen niet voorzien (Jotie T' Hooft), voor sopraan en accordeonkwintet 20'

1996 Schreeuwlandschap (Jotie T' Hooft), voor mezzosopraan* 10'

1996 Advent IV, voor gemeente, voorganger, koor en orgel 10'

1996 Crisalide, voor viool, cello en piano 12'

1997 Toegift, (Sandro Aiello) voor mezzosopraan en piano 4'

1997 Over the moon, voor clavecymbel 10'

1997 Brook meets desert, voor piano 8'

1997 All roads are good, voor fluit en piano 20'

1997 Nachtleven, voor sopraansaxofoon en gitaar 8'40". Mp3 sample:

1998 Auf einen Wurf, voor gitaar* 7'07"

1998 Sterreliederen (Constantijn Huygens), voor bariton, twee violen, cello en orgel(positief) 20'

1998 Bist Du denn Alles? (Rainer Maria Rilke), voor vrouwenkoor a cappella 10'

1998 IJssel, voor symfonieorkest 20'

1999 Capriccio, voor viool 4'

1999 Aangesproken (Maarten 't Hart), voor sopraan, bariton, althobo en piano 25'

1999 Anything you say, voor harp 10'

1999 Epanow's feather, voor fluit en piano 5'

1999 Wachusett, voor fluit en piano 5'

2000 Water, voor bamboefluitensemble (SATB)* (uitg. Ascolta, Houten) 10'

2000 Geant gentil, voor fluit, altviool en harp 15'

2000 Federn, voor bas, sopraan, basklarinet en piano * 7'

2000/2001 Pour en jouir I, II en III, voor bas en harp (Yourcenar) 24'

2001 Scoring, voetbalblues voor Marcel, voor piano 5'37"

2001 Het Sieraad, voor klarinet, twee violen en cello (bewerking Wasser On Lsjun) 12'

2001 Awanan Kla, voor mezzosopraan, fluit, cello en piano 16'

2002 Epitaph fur Marius, voor fluit en piano (Schott)*

2002 Die Kind, voor sopraan, fluit, cello en piano (Ingrid Jonker) 6'

2002 Chain (Proloog), voor vocale solisten, koor en orkest 15'

2002 A Safe Place to Hide from a Thunderstorm, voor piano 4'

2002/3 Schon ist die Jugend, voor fluit (altfluit, piccolo), hobo (althobo) en piano 15'

2003 Inwendige Vergezichten voor koor en accordeonensemble (Jotie T'Hooft) 15'

2004 Orbi Decus voor Schoolorkest 8'

2004 Die Kind, versie voor sopraan en piano (Ingrid Jonker) 6'

2004 Sub Finem, voor mezzosopraan, fluit en piano (Vasalis) 20'

2004 Los, voor piano 3'

2004 Uitsig op die kade voor sopraan en hobo (Elisabeth Eybers) 5' (Mp3 sample:

2004/5 Groots en Meeslepend wil ik leven voor solisten, koor en orkest (Marsman) 20'

2005 Fuoco! voor sopraan, fluit, slagwerk en strijkkwartet 10'

2005 Om de dooie dood niet! bij Bomans, voor orgel en fluit 8'

2005 Eenling voor hobo en mezzo (Anton Ent) 3'

2005 Mysterie voor fluit en mezzo (Anton Ent) 3'

2006 Begrensde Vergezichten voor koor en accordeonensemble (Jotie T'Hooft) 10'

2006 Ten Hemel Schreiend voor bariton, fluit, viool, orgel, stemmen 40'

2007 De Onwankelbare, kameropera: solisten, gemengd koor, kamerorkest 63'

2008 Unchain voor fluit en piano 7'20'

2008 Defrost voor fluit en piano 6'15"

2008 Voor als je niet meer beter wordt voor sopraan, fluit, cello, harp en accordeon 10'

2009 De Zintuigenboom voor verteller (Sylvia van Zoeren) en fluiten 42'

2009 Kafka en de olifant – of de charme van het misverstand voor basklarinet en

orgel 15'

2010 De Dame met de lantaren /The Lady with the Lamp voor twee sopranen,
altfluit, althobo, hoorn, viool, altviool, cello (Agna Rudolph) 45'

2011 Goede Morgen / Goede Nacht voor verteller (Sylvia van Zoeren) en fluiten 24'

2011 Karel Cavia voor verteller (Rob Bouber) en fluiten 80'

2011 Lofzang aan de zee voor altfluit/fluit en film (Agna Rudolph) 15'

2011 Spiegeltje, spiegeltje voor contrabasfluit/fluit en film (Agna Rudolph)*

2011-2012 Stuyvesant Zero, kameropera voor twee mezzosopranen, twee baritons, (contrabas)klarinet, hoorn, contrabas, slagwerk en ad libitum gitaar (Jonathan Levi) 40'

Titels met een * gemerkt zijn niet bij Donemus uitgegeven

< Librettist Dirk Buysero		WAITING FOR MISS MONROE >